Galaxis

Op woensdag 17 april komt Dr. Rob van Gent een lezing geven over de oudste computer ter wereld: het Antikythera-mechanisme.

In het voorjaar van 1900 vonden Griekse sponsduikers nabij de kust van het eilandje Antikythera een Romeins scheepswrak dat uit ca. 80 v.Chr. dateert. Tussen de diverse naar boven gebrachte voorwerpen bevonden zich ook fragmenten van een koperen mechanisch instrument waarvan de functie voor lange tijd onduidelijk was. Pas in de laatste decennia is duidelijk geworden dat het een ingenieus mechanisch planetarium betreft waarmee de schijnbare posities van de zon, de maan en vermoedelijk ook de planeten voorspeld kunnen worden. In deze lezing zullen de herkomst en de functie van dit bijzonder mechaniek uitgebreid aan de orde komen.

Dr. Rob van Gent is senior onderzoeker in de geschiedenis van de wis- en sterrenkunde aan het Mathematisch Instituut van de Universiteit Utrecht.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

Op woensdag 20 maart komt Dr. Manuel Nepveu een lezing geven met als titel “de pijl van de tijd”.

De tijd heeft duidelijk een richting. Het opmerkelijke is dat de klassieke mechanica zo’n richting niet dicteert. Hoe komt dat dan, die richting van de tijd? De spreker neem u mee in de klassieke mechanica, en zal vertellen over veel-deeltjes systemen en twee concepten die daarbij een rol spelen: de faseruimte en entropie. In de zoektocht naar een mogelijke verklaring komt zelfs de ontwikkeling van het heelal ter sprake.

Manuel Nepveu studeerde theoretische sterrenkunde in Utrecht (1970-75) en promoveerde daarna in Groningen. Na vijf jaar als postdoc in Bonn gewerkt te hebben, ging hij naar Shell en later naar TNO. Daar werkte hij als wiskundige op het gebied van Bayesiaanse kansrekening samen met geowetenschappers, o.a. op bijvoorbeeld het Groningen-dossier. Sinds zijn pensioen houdt hij zich veel met schaken bezig, o.a. door het schrijven van columns en het geven van cursussen.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

Op 21 februari komt Ruud van Kessel een lezing geven over onweersfotografie.

Na een korte introductie zal hij iets vertellen over het voorbereiden van een onweers-chase, bijvoorbeeld welke kaarten en websites gebruikt worden. Hij zal o.a. vertellen over welke soorten bliksems er zijn, over het technische aspect van het fotograferen en over de mogelijke gevaren. Er zullen veel zelfgemaakte foto’s getoond worden, inclusief anekdotes. Het wordt misschien een leerzame maar zeker een met humor gevulde avond, en de spreker hoopt meer mensen zover te krijgen om deze tak van fotografie uit te gaan proberen.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

Op 20 december zal Dr. Steven Bloemen een lezing komen geven met als titel “Lichtflitsen en zwaartekrachtgolven: op zoek naar licht van botsende neutronensterren met de BlackGEM telescopen“.

Sinds de eerste detectie van zwaartekrachtgolven in 2015 namen de LIGO en Virgo interferometers al meer dan 100 keer zwaartekrachtgolven waar. De combinatie van waarnemingen van zwaartekrachtgolven en van zichtbaar licht, dat we veel beter kennen, opent bijkomende, unieke perspectieven. De locatie aan de hemel waar zwaartekrachtgolven vandaan komen, kan helaas niet nauwkeurig worden bepaald. Om de bronnen toch te lokaliseren, werden onder leiding van de Radboud Universiteit de BlackGEM telescopen gebouwd in Chili. Deze telescopen werden dit voorjaar in gebruik genomen. In deze lezing bespreken we hoe en waarom de telescopen gebouwd werden en bekijken we de eerste waarnemingen van de BlackGEM telescopen.

Dr. Steven Bloemen is adjunct-directeur en project manager bij het Radboud Radio Lab van de Radboud Universiteit. In 2013 promoveerde hij in de Sterrenkunde aan de KU Leuven, met als onderwerp de studie van eclipserende dubbelsterren en asteroseismologie van compacte sterren. Nu leidt hij o.a. de realisatie van de BlackGEM telescopen in Chili.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

Op woensdag 15 november zal Rob van den Berg een lezing geven waarin hij ingaat op het meten van leeftijden en afstanden in het heelal

Hoe oud en hoe groot is het heelal en hoe weten we dit? Bij nieuwsberichten over nieuwe ontdekkingen in het heelal wordt vaak vermeld hoe ver een nieuw ontdekt zwart gat staat, of hoe oud een pas gefotografeerd sterrenstelsel is. Hoe bepalen we de ouderdom van de verschillende hemellichamen en hoe meten we de ontzagwekkende afstanden in het schijnbaar oneindig grote heelal? Wat was er voor de oerknal en wat zit er voorbij de grenzen van het heelal? Aan de hand van verschillende voorbeelden en met hulp van de nieuwste inzichten in de wetenschap gaat Rob van den Berg dieper in op deze vragen.

Rob van den Berg is als geoloog werkzaam bij Naturalis waar hij o.a. verantwoordelijk is voor de meteorietencollectie. Daarnaast is hij verbonden aan Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht, waar hij op kijkavonden de telescopen bedient en lezingen verzorgt. Rob van den Berg verschijnt regelmatig in de media voor interviews over de ruimte en ruimtevaart.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.